Voor mezelf zorgen terwijl ik voor een ander moet zorgen? Hoe? Waarom?

Wanneer je een naaste hebt die worstelt met verslaving, kan dat een grote emotionele belasting met zich meebrengen. Of het nu gaat om een familielid, vriend of partner, de gevolgen van verslaving zijn vaak voelbaar voor iedereen in de directe omgeving. Toch is het essentieel om niet alleen de zorg voor de verslaafde persoon te dragen, maar ook voor jezelf te zorgen. Het klinkt misschien tegenstrijdig – je wilt immers de ander helpen – maar zelfzorg is van cruciaal belang voor zowel je eigen welzijn als voor het herstelproces van je naaste. In dit blogartikel lees je waarom zelfzorg zo belangrijk is en hoe je ervoor kunt zorgen dat je voor jezelf blijft zorgen, terwijl je ook steun biedt aan degene die met verslaving worstelt.

---

Waarom is zelfzorg essentieel voor naasten van mensen met een verslaving?

1. Fysieke en mentale gezondheid bewaken

Het zorgen voor iemand die met verslaving te maken heeft, kan erg stressvol zijn. Je wordt vaak geconfronteerd met moeilijke situaties, zoals conflicten, verdriet en onzekerheid. Deze constante stress kan je eigen fysieke en mentale gezondheid zwaar onder druk zetten. Door goed voor jezelf te zorgen, verminder je de kans op burn-out, angst en depressie. Het is belangrijk om te beseffen dat je alleen voor de ander kunt zorgen als je zelf in een goede staat verkeert.

“Ik weet dat herval deel is van het proces maar ik weet niet of ik nog een herval aankan.”

2. Helder handelen in moeilijke situaties

Verslaving heeft vaak een onvoorspelbare en chaotische invloed op de mensen eromheen. De emoties kunnen van euforie tot frustratie en verdriet variëren. Wanneer je zelf goed in je vel zit, kun je met meer helderheid en rust reageren op de situatie. Zelfzorg stelt je in staat om rationele beslissingen te nemen en helpt voorkomen dat je jezelf verliest in de emoties van de situatie.

3. Het voorkomen van emotionele afhankelijkheid

In relaties met iemand die verslaafd is, bestaat het risico van emotionele afhankelijkheid. Hierbij laat je jouw eigen welzijn volledig afhankelijk worden van de situatie van de ander. Dit kan leiden tot ongezonde dynamieken waarin je jezelf wegcijfert om de ander te redden. Het behoud van grenzen en zelfzorg voorkomt deze vorm van afhankelijkheid en helpt je om een gezonde balans te behouden tussen zorgen voor je naaste en zorgen voor jezelf.

4. Het creëren van een gezondere relatie

Als je goed voor jezelf zorgt, ben je in staat om een meer evenwichtige en gezonde relatie te onderhouden. Het is niet jouw taak om de verslaving van iemand anders te ‘fixen’, maar door voor jezelf te zorgen, kun je steun bieden zonder jezelf te verliezen. Dit versterkt niet alleen je eigen welzijn, maar kan ook de kwaliteit van de relatie verbeteren.

Op welke manier kan je voor jezelf zorgen?

1. Stel duidelijke grenzen

Het stellen van duidelijke grenzen is essentieel. Dit betekent dat je niet alles kunt oplossen of dragen voor de ander. Het is belangrijk om jezelf de ruimte te geven om ‘nee’ te zeggen wanneer het nodig is. Dit voorkomt dat je jezelf te veel bloot stelt en beschermt je tegen emotionele uitputting. Wees duidelijk over wat je wel en niet kunt bieden aan je naaste en wees eerlijk over je eigen behoeften. Wanneer je geen grenzen stelt, bestaat het gevaar dat je het verslavingsgedrag mee onderhoud, ook al verlang je net het omgekeerde.

2. Zoek ondersteuning

Er is geen reden om dit alleen te doen. Het kan ongelooflijk helpend zijn om steun te zoeken bij anderen, zoals vrienden, familieleden of een steungroep voor naasten van mensen met een verslaving. Het delen van je ervaringen met anderen die in een vergelijkbare situatie zitten, kan helpen om je gevoelens te normaliseren en je een gevoel van verbinding te geven.

3. Maak tijd voor jezelf

Zorg ervoor dat je tijd voor jezelf maakt, los van de situatie van je naaste. Of het nu gaat om een hobby, sporten, ontspanning of gewoon even tijd voor jezelf in stilte – het is essentieel om activiteiten te hebben die niets te maken hebben met de verslaving van de ander. Dit helpt je om op te laden en jezelf te herinneren aan je eigen belangen en wensen.

4. Zorg voor je lichaam en geest

Zelfzorg omvat niet alleen emotionele, maar ook fysieke zorg. Regelmatige lichaamsbeweging, gezond eten en voldoende slaap kunnen je energie en veerkracht vergroten. Daarnaast kan meditatie of mindfulness mogelijks helpen om je geest te kalmeren en de stress te verminderen die gepaard gaat met het zorgen voor iemand die met verslaving worstelt. Op vandaag bestaan er ontzettend veel app’s of tools om je hierin te begeleiden.

5. Zoek professionele hulp

Als je merkt dat de situatie je teveel wordt, kan het goed zijn om professionele hulp in te schakelen. Dit kan in de vorm van therapie of coaching voor naasten van mensen met verslaving. Een therapeut kan je helpen omgaan met de emoties die gepaard gaan met de situatie en je voorzien van tools om jezelf beter te ondersteunen.

Wat draagt zelfzorg bij in het herstel van mijn naaste?

Het is zonder meer belangrijk om voor jezelf te zorgen, maar het heeft ook een positieve invloed op het herstel van je naaste. Wanneer je niet overbelast raakt, kun je effectiever ondersteuning bieden zonder jezelf uit te putten. Bovendien geef je door goed voor jezelf te zorgen een krachtig signaal af aan je naaste. Herstel is niet alleen jouw verantwoordelijkheid, maar iets waar ze zelf ook actief aan moeten werken.

Zelfzorg stelt je ook in staat om een gezondere en positievere invloed uit te oefenen, doordat je mogelijks meer geduld en begrip kunt tonen, zonder jezelf te verliezen in de problematiek van de ander.

Zorgen voor een naaste met een verslaving kan enorm zwaar zijn, maar het is van groot belang om ook voor jezelf te zorgen. Dit stelt je niet alleen in staat om je eigen welzijn te waarborgen, maar helpt ook om op een gezonde en evenwichtige manier de ander te ondersteunen. Het stellen van grenzen, het zoeken van steun en het zorgen voor je lichaam en geest zijn allemaal belangrijke aspecten van zelfzorg.

Vergeet niet: je kunt pas echt voor een ander zorgen als je eerst voor jezelf zorgt.